Henk van der Werff

Onlangs kreeg ik de ex libris hiernaast in mijn bezit. Waarschijnlijk is hij gemaakt in 1953.

Ik herken het als de eerste afbeelding uit “Das Narrenschiff”. Dit boek is geschreven door Sebastian Brant en in 1494 uitgegeven. In deze eerste uitgave staat deze afbeelding al en is gemaakt door Albrecht Dürer.

In het boek worden verschillende dwaasheden van mensen behandeld, waardoor – in het geval van het Narrenschip – de boot nooit op de plaats van bestemming aankomt. Deze dwaasheden zijn bijvoorbeeld: hebzucht, tweedracht, overspel, enzovoort. Dit zijn een paar grote zonden, maar ook kleinere komen aan bod. Het succes van het boek komt doordat de dwaasheden worden uitgebeeld door narren waardoor de bedoelde personen die algemeen bekend waren niet werden genoemd. En omdat iedereen wel iemand kent met dit soort eigenschappen kan het op meerdere personen worden toegepast.

Het eerste hoofdstuk, waar deze afbeelding bij hoort, gaat over iemand met een grote bibliotheek zonder de boeken te hebben gelezen. De boeken zijn puur om indruk te maken op de omgeving van de eigenaar. Ieder hoofdstuk begint met een kleine samenvatting, dit hoofdstuk begint met:

De narrendans leid ik nu blij,
Want ik las nooit die boekenrij.
Ze zijn te moeilijk ook voor mij.

Met deze wetenschap weet ik niet of ik deze afbeelding gekozen zou hebben voor mijn ex libris.