Onlangs ontving ik van Joanne van Helvoort haar boekje met de titel “Pluisjes”.
Een haiku uit dit bundeltje bracht me terug naar Delfzijl, het dorp waar ik tot mijn zevende heb gewoond.
Het bracht herinneringen naar boven over mattenkloppen op het plaatsje met een aantal buurvrouwen, de wringer voor de was in de bijkeuken, ijsbloemen op het slaapkamerraam na een koude nacht, sterren kijken in de vensterbank van je slaapkamer en nog veel meer.
Onlangs was ik er weer even, maar het buurtje waar we woonden bestaat niet meer, een aantal andere herkenningspunten in het dorp nog wel.
Al deze herinneringen door één haiku, in dit geval vijftien lettergrepen – meer is er niet nodig om dit allemaal naar boven te halen:
het dorp van mijn jeugd een jonge vrouw zingt met mijn moeders stem
Op Schiermonnikoog, in het natuurreservaat Kobbeduinen bij het baken is een haiku aangebracht. Deze haiku gaat als volgt:
stillere mot nord vadestede visket ut gjessene pa vei
de ruimte is leeg achtergebleven alleen sporen in het graniet
Deze haiku is zowel in het Noors als in het Nederlands en is gemaakt door de beelden kunstenaar Jan Loman. Het verwijst naar de op dezelfde oosterlengte gelegen plaats Nesvag in het zuiden van Noorwegen.
Er schijnt ook nog een haiku van hem te zijn bij de vuurtoren van Schiermonnikoog, maar die heb ik nog niet gevonden. Het is een mooi excuus om weer eens naar het Waddeneiland terug te gaan.
Het is stil hier. Ik zit op een bankje tussen de weilanden aan het begin van de avond. Er zit herfst in de lucht, de ondergaande zon maakt lange schaduwen. Boven de sloten begint zich een dunne mist te vormen terwijl eenden in de oever een rustig plekje voor de nacht zoeken terwijl de koeien nog rustig verder grazen.
avondwandeling – in het late zonlicht pluizen op de wind
Talmudstudie door A.S. Weinberg (ca.1920)Het boek “Photographieën & Dynastieën – beroepsfotografie in Groningen 1842-1940” heb ik ooit aangeschaft omdat er ook een paar regels over mijn overgrootvader Joannes van der Werff in staan. Hij is een aantal jaren (1898-1906) portretfotograaf geweest in de stad Groningen. Dankzij hem zijn er veel foto’s beschikbaar van mijn voorouders uit die periode.
In dit boek zijn er verschillende categorieën, waaronder portretfotografie. Er staan mooie foto’s bij, waaronder van A.S. Weinberg, de maken van de foto’s bij dit stukje.
Op de foto rechtsboven zijn voorganger Rosenblatt en meester Stern te zien. Oorspronkelijk stond rabbijn Soes van Hasselt ook op de foto, maar om de expressiviteit te verhogen heeft Weinberg hem laten vervallen.
Portret van een oude vrouw door A.S.Weinberg. (ca.1915)Zoals ook op de foto hier links is te zien lijkt de fotografie uit die tijd nog erg op de schilderkunst en staat mijlenver af van de portretfoto’s die tegenwoordig worden gemaakt met een mobieltje. Veel schilders waren dan ook overgestapt van het schilderen naar de fotografie. Zo ook mijn overgrootvader, al bleef schilderen – net als fotograferen – een hobby van hem. Zo weet ik dat hij in de oorlog een schilderij aan iemand heeft gegeven als huwelijkcadeau omdat er geen geld was voor wat anders.
Niet alle foto’s uit dit boek zijn zo mooi als deze twee voorbeelden. En er staan helaas ook geen foto’s in van Joannes, maar ondanks dat is het een prachtig overzicht van de fotografie uit die tijd.
Onlangs had ik de kans om met een ervaren fotograaf mee te gaan om zwaluwen te fotograferen terwijl ze hun jongen aan het voeren zijn.
Als we voor de wand met nesten wachten op het juiste moment, levert hij commentaar op wat hij hoort en ziet. “Er is alarm” zegt hij. En inderdaad is even later de hele lucht volledig leeg, terwijl het gevuld was met zwaluwen. Dit gebeurt nog een paar keer, tot ik doorkrijg welk geluidje hij bedoelt.
Hij verteld dat de ouders hun kroost waarschuwen om naar de voorkant van het nest te komen als ze met voeding onderweg zijn. Als je een koppie van een jong ziet weet je dat een van de ouders snel langs zal komen om het voedsel in één van de opengesperde bekken te stoppen. Meestal heb je dan geen tijd meer om je camera naar het nest te draaien en scherp te stellen. We concentreren ons daarom op een nest waar we zeker van zijn dat er jongen zijn.
Het voeren gaat zo snel dat je thuis pas weet of er een paar bij zitten waar duidelijk te zien is wat er gebeurt. Bovenstaande foto is er een van.
Op Schiermonnikoog, in het natuurreservaat Kobbeduinen bij het baken is een haiku aangebracht. Deze haiku gaat als volgt:
