yama no ha ni
tsubame wo kaesu
irihi kana

in de bergen
stuurt de ondergaande zon
zwaluwen naar bed

De afbeelding is begin 1830 uitgegeven en is 13,2 x 38,5 cm groot.

Er zijn vijf zwaluwen te zien in hun vlucht, boven een tak van de kersenboom, waar de bloesem overgegaan is naar het begin van een vrucht.

Urawakaki
ume o kugurite
shijukara
haru o sakasa ni
kosu kokochi sen

ach, kleine koolmees,
vol levenslust draaiend
rond de pruimenboom
moet je op de kop hangen
als het nieuwe jaar begint?

oku shimo no
ue ni mo yuki o
kasanekite
kireba kiemu to
oshidori kiemu to
oshidori no naku

een laagje ijs,
de sneeuw daarbovenop
wordt langzaam dikker
“als je ondersneeuwt verdwijn je”
roepen mandarijneenden

Het woord ‘kire‘ uit ‘kireba‘ uit de vierde regel van de tweede kyoka kan zowel ‘stoppen met sneeuwen‘ betekenen als ‘het gezelschap verlaten‘.
‘kiemu‘ kan zowel ‘smelten als ‘wegsterven‘ betekenen.
Het woord ‘naku” in de laatste regel kan zowel ‘zingen‘ als ‘huilen‘ betekenen.

Dit is een tekening van Hiroshige zelf en is nooit geprint zoals alle andere prenten van zijn hand. De afbeelding is begin 1830 uitgegeven en is 17,6 x 39,1 cm groot.
Een koolmees is te zien op een bloeiende pruimenboom en daaronder een mandarijneend in de sneeuw.

ama no hara
furisake mireba
kasagu naru
mikasa no yama ni
ideshi tsuki ka mo

ik sla mijn blik op
en kijk richting het thuisland
waar de maan schijnt
zoals ooit in Kasagu
boven de berg Mikasa

Deze afbeelding is afkomstig uit de serie 100 gedichten door 100 dichters, waarbij de afbeelding is gemaakt door Hokusai. Klik hier voor meer informatie over deze afbeelding, de dichter en het gedicht.

In mijn vorige bericht van 2 april beschreef ik een prent van Hokusai over de twee geliefden die elkaar niet kunnen bereiken omdat de Melkweg ervoor zorgt dat ze niet bij elkaar kunnen komen. Lees hierover meer op de webpagina met een uitleg over de prent van Hokusai.

Ook Yoshitoshi heeft van deze legende een prent opgenomen in zijn serie ‘100 aangezichten van de maan‘. In tegenstelling tot Hokusai, die er een eigen interpretatie aan heeft gegeven uit het dagelijks leven, heeft Yoshitoshi de twee geliefden afgebeeld op het moment dat ze elkaar zien, maar nog niet kunnen bereiken.

Tijdens het feest ter ere van de liefde worden er veel gedichten geschreven en zingen de kinderen een tekst uit de bloemlezing Man’yôshû die in de achtste eeuw is uitgegeven:

De weveres en de herdersjongen ontmoeten elkaar vannacht
ga niet te hoog, golven van de hemelse rivier

Kasasagi no
wateseru hashi ni
oku himo no
shiroki wo mireba
yo zo fuke ni keru

ik zie de vorst
op de glinsterende brug
van ekstervleugels;
uitgestrekt langs de hemel
weet ik dat het middernacht is

Deze afbeelding is afkomstig uit de serie 100 gedichten door 100 dichters, waarbij de afbeelding is gemaakt door Hokusai. Klik hier voor meer informatie over deze afbeelding, de dichter en het gedicht.

Herfstgeuren vermengen zich met een koele bries
de zon uit het zuiden maakt de dauw op de stokrozen zoeter
de grote hitte is verdwenen en daarmee ook de wrede bewakers
als men tevreden is, wat valt er dan nog te doen?

Het gedicht is een gogonzekku; een gedicht van vier regels met elk vijf kanji (Japanse lettertekens).

De afbeelding is begin 1830 uitgegeven en is 13,1 x 38,6 cm groot.
Op de afbeelding zijn een blauwe vliegenvanger en een hibiscus te zien.

Oku yama ni
mamiji fumiwake
naku shika no
koe kiku toki zo
aki wa kanashiki

diep in het bergbos
dwalend door herfstbladeren
een hert, roepend.
Als ik zijn eenzame kreet hoor
triest, hoe triest, is de herfst.

Deze afbeelding is afkomstig uit de serie 100 gedichten door 100 dichters, waarbij de afbeelding is gemaakt door Hokusai. Klik hier voor meer informatie over deze afbeelding, de dichter en het gedicht.

no no Komachi was een beroemd dichteres en bekend om haar intelligentie en schoonheid. Aan het keizerlijke hof had ze een bijzondere positie, waardoor ze arrogant werd.

Mede door deze eigenschappen werden er na haar dood zeven belangrijke Noh-spelen over haar en haar leven geschreven. In een van deze spelen zit ze op een kerkhof en overdenkt haar leven. Yoshitoshi heeft haar tijdens deze scene afgebeeld – oud, maar nog steeds trots.

Redenen te over om na haar dood herinnerd te worden.

Hieronder twee regels uit een van haar gedichten, die van toepassing zijn op de afbeelding:

de schoonheid van bloemen vervaagt, maar niemand treurt hierom
ik zie mezelf in deze wereld ouder worden, als de lange regens vallen.

Kamo naki ya
kaze fukishiwama
mizu no omo

een eend snatert zacht
een bries laat het water
rimpelen

De afbeelding is begin 1830 uitgegeven en is 17,5 x 37,8 cm groot.