Mikazuki no
funa yusan shite
mimizuku wa
mimi ni iretaki
matsukaze no koto

drie dagen vloog hij
om de driedagenmaan te zien,
de kleine dwegooruil;
verlangend om de wind
door de dennen te horen.

Het gedicht op de afbeelding, een kyoka, is van Hachijintei Kenjo.

Op de afbeelding van Hiroshige is een dwergooruil zien, die bijna op het puntje van de driedagenmaan zit. Hierdoor lijkt de uil op een kapitein van een halvemaanboot. Halvemaanboten waren populair in de tijd van Hiroshige en werd gebruikt als pleziervaartuig. Dit gedicht toont een etherisch en romantisch tafereel dat contrasteert met het nachtleven van de uil.

De afbeelding is midden 1830 uitgegeven en is 13 x 36,4 cm groot.

Haru sugite
Natsu ki ni kerashi
Shirotae no
Koromo hosu chô
Ama no kagu yama

Voorjaar lijkt voorbij,
de zomer begint bijna.
De witte kleren
worden gebleekt op de berg
van hemels parfum.

Deze afbeelding is afkomstig uit de serie 100 gedichten door 100 dichters, waarbij de afbeelding is gemaakt door Hokusai. Klik hier voor meer informatie over deze afbeelding, de dichter en het gedicht.

oshitoshi (1839 – 1892) is een van de bekende makers van houtgravures uit Japan. Een van de series die hij heeft gemaakt zijn de ‘honderd gezichten van de maan‘, waarin hij historische figuren – bestaande of uit verhalen – heeft afgebeeld. Deze serie is gemaakt en uitgegeven tussen 1885 en 1892.

Een van de figuren die hij heeft afgebeeld is rechts te zien, te weten: Murasaki Shikibu. Zij leefde van ca.973 en is overleden tussen 1014-1025. Zij leefde aan het hof van keizer Ichijo, waar zij is begonnen aan een verhaal over de figuren van dit hof, met als hoofdfiguur de imaginaire prins ‘Genji‘, die allerlei avonturen beleeft aan een zelfde hof als waar Murasaki zelf woont. Deze verhalen zijn bekend onder de naam Genji monogatari (Het verhaal van Genji) en wordt gezien als de oudst bekende roman en is recent (2020-2021) in het Nederlands vertaald door Jos Vos.

Deze afbeelding is uitgegeven op 10 oktober 1889. Te zien is het moment waarop Murasaki Shikibu begint aan haar verhaal dat 1000 jaar later nog steeds wordt hertaald en gelezen.

eze prent uitgegeven in 1830 en de afmeting is 18,1 x 38,6 cm.

De afbeelding laat boerenzwaluwen zien bij de takken van een perzik in bloei. De volle maan is rechts bovenin goed te zien.

Het gedicht staat links bovenaan. In het westen hanteren we vier regels met ieder zeven lettergrepen. Bij de hertaling is dat bijna gelukt.

het is lente; alle beken,
zijn gevuld met perzikbloesems.
niemand weet waar de hemel is
maar men vraagt het zich wel af.

iroshige, een van de meest bekende Japanse kunstenaars, maakte veel prenten in opdracht. Op veel van deze prenten staat een gedicht, meestal uit de bloemlezing: haikai kojin gohyakudai.

Op deze afbeelding uit ca. 1830, zijn twee huismussen te zien die tijdens een sneeuwbui terugkeren naar een camelia. Het gedicht is bovenin aan de rechterkant te zien.

Het vertaalde gedicht zou uit vier regels van elk zeven lettergrepen moeten bestaan, maar omdat ik het uit het Engels vertaal toon ik het in de vorm die volgens mij het best past.

De eerste twee regels van dit gedicht komen oorspronkelijk uit een gedicht van Pai Lo T’ien, getiteld: Onderzoek van een ooievaar.

de kraai vecht met een wouw over eten
mussen kibbelen over hun nesten.
je staat alleen bij de vijver
deze avond van wind en sneeuw.

Simon Buschman (sbteksten.nl) heeft me geholpen met de hertaling. Hij hertaalde de vier regels met elk 7 lettergrepen (klankeenheden); zie hieronder:

Een kraai-wouw gevecht om voer;
Mussen betwisten nesten.
Jij, alleen bij de vijver,
Staat ’s avonds in sneeuw en wind.

fgelopen dagen hebben we even kunnen ruiken aan de winter met twee dagen mooi vriesweer en met (natte) sneeuw in het verschiet.

Gelukkig kunnen we ons terugtrekken in onze verwarmde huizen. In de tijd van Kawase Hasui (1883-1957) was dat ook al zo en was er voldoende gelegenheid om ook de schoonheid te zien van het winterweer.

In de afbeelding hiernaast, ‘Kansanomiya shrine at Lake Tazawa’ geheten, zou je ook kunnen denken dat het in Nederland ligt – een huisje bij een meer. Als er schaatsers te zien waren geweest, zouden we zeker weten dat het een Nederlands landschap is. Deze prent is gemaakt in 1927.